DORA – jak dostosować swoją organizację do wymagań?
Co oznacza rozporządzenie DORA?
Rozporządzenie DORA (Digital Operational Resilience Act) to akt prawny Unii Europejskiej, który wprowadza jednolite standardy zarządzania ryzykiem ICT w sektorze finansowym. Obejmuje nie tylko instytucje finansowe, takie jak banki, firmy inwestycyjne, giełdy czy ubezpieczycieli, ale także dostawców usług ICT, którzy świadczą na ich rzecz usługi technologiczne, w tym dostawców chmury, rozwiązań cybersecurity, centrów danych oraz oprogramowania.
DORA jako regulacja formalnie weszła w życie 16 stycznia 2023 roku, a jej pełne stosowanie zaczęło obowiązywać od 17 stycznia 2025 roku. Nowe przepisy rozporządzenia DORA zmieniają podejście do zarządzania ryzykiem cyfrowym w całym sektorze finansowym, obejmując zarówno banki, ubezpieczycieli, fundusze inwestycyjne, jak i dostawców ICT, którzy dotychczas funkcjonowali poza bezpośrednim nadzorem organów regulacyjnych. Wprowadzenie DORA wymaga od nich nie tylko podwyższenia standardów bezpieczeństwa, ale także wdrożenia nowych procedur zgodności, raportowania oraz zarządzania ryzykiem, co istotnie wpłynie na sposób funkcjonowania dostawców technologicznych współpracujących z sektorem finansowym.
Dlaczego dostawcy ICT muszą dostosować się do DORA?
Dostawcy ICT nie mogą już polegać wyłącznie na standardach branżowych czy ogólnych zasadach zarządzania ryzykiem. Rozporządzenie DORA formalizuje te obowiązki, nakładając na dostawców technologii dla sektora finansowego nowe, jednolite wymogi w zakresie odporności operacyjnej. To oznacza, że firmy ICT, które obsługują banki, ubezpieczycieli, fundusze inwestycyjne i inne instytucje finansowe, muszą spełnić restrykcyjne wymagania dotyczące zarządzania ryzykiem cyfrowym, raportowania incydentów oraz testowania odporności systemów na awarie i cyberataki.
Dostosowanie do DORA nie jest wyborem – to warunek konieczny dla dalszej współpracy z sektorem finansowym. Podmioty finansowe, zgodnie z nową regulacją, będą mogły korzystać jedynie z usług dostawców ICT, którzy spełniają określone standardy i wdrażają systemy zgodne z wymogami regulacji DORA. To fundamentalna zmiana w podejściu do zarządzania ryzykiem cyfrowym – od teraz odporność operacyjna przestaje być kwestią wewnętrznej polityki firm ICT, a staje się przedmiotem regulacji unijnej.
DORA – nie tylko obowiązek, ale także szansa dla dostawców ICT
Chociaż wejście w życie rozporządzenia DORA wiąże się dla niektórych dostawców usług ICT z nowymi obowiązkami i potencjalnymi kosztami dostosowania, może to być szansa na zdobycie przewagi konkurencyjnej. Dostawcy, którzy szybko wdrożą nowe standardy, mogą stać się preferowanymi partnerami instytucji finansowych, które teraz będą zobowiązane do wyboru usługodawców spełniających wymagania regulacyjne.
Dostosowanie do DORA regulacja może obejmować:
- Budowę dedykowanych procesów zarządzania ryzykiem ICT, w tym wprowadzenie bardziej rygorystycznych procedur bezpieczeństwa, takich jak np. wielopoziomowa kontrola dostępu.
- Inwestycję w nowoczesne narzędzia do monitorowania i reagowania na incydenty, które pozwolą na szybsze wykrywanie zagrożeń i zapewnienie ciągłości działania usług.
- Opracowanie strategii testowania odporności operacyjnej, obejmującej regularne testy penetracyjne, scenariusze symulujące ataki cybernetyczne i awarie infrastruktury IT.
- Przygotowanie do audytów regulacyjnych – organizacje muszą być gotowe na kontrole przeprowadzane przez instytucje nadzorcze, a także spełniać wymogi dotyczące przechowywania i dostarczania dokumentacji zgodności.
Kluczowe obowiązki dostawców ICT wynikające z DORA
DORA nie wprowadza rewolucyjnych zmian na rynku, lecz formalizuje obowiązki, które dotąd regulowane były głównie przez umowy komercyjne i standardy branżowe. Oto kluczowe zmiany, które wymagają wdrożenia, o ile nie zostały wcześniej sformalizowane:
- Obowiązkowe raportowanie incydentów – w ramach nowych przepisów regulacji DORA, dostawcy ICT obsługujący podmioty finansowe będą zobowiązani do identyfikowania, klasyfikowania oraz raportowania incydentów bezpieczeństwa. Dzięki temu organy nadzorcze będą mogły na bieżąco monitorować zagrożenia i oceniać ich wpływ na sektor finansowy.
- Testowanie odporności operacyjnej – zgodnie z wymaganiami DORA, dostawcy ICT będą musieli przeprowadzać regularne testy odporności systemów, w tym testy penetracyjne (TLPT – Threat-Led Penetration Testing), zgodnie z wytycznymi regulatora. Celem tych działań jest zapewnienie, że infrastruktura technologiczna spełnia najwyższe standardy bezpieczeństwa i jest zdolna do odpierania cyberzagrożeń.
- Zarządzanie poddostawcami (tzw. fourth-party risk management) – DORA regulacja nakłada obowiązek stosowania rygorystycznych mechanizmów kontroli i monitorowania łańcucha dostaw ICT. Dostawcy ICT, zwłaszcza ci świadczący usługi kluczowe dla funkcjonowania instytucji finansowych, będą musieli zapewnić, że ich poddostawcy również spełniają określone standardy bezpieczeństwa oraz odporności operacyjnej.
- Zwiększona odpowiedzialność i nadzór – rozporządzenie DORA zakłada, że największe podmioty dostarczające usługi ICT dla sektora finansowego mogą podlegać bezpośredniemu nadzorowi przez Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA), Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) oraz Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA). W praktyce oznacza to konieczność regularnego raportowania, audytów oraz współpracy z regulatorami.
Konsekwencje niedostosowania się do DORA
Brak dostosowania się do przepisów DORA może mieć poważne konsekwencje dla dostawców ICT. Poza ryzykiem utraty klientów z sektora finansowego, firmy narażają się na:
- Sankcje finansowe
- Zakaz współpracy z instytucjami finansowymi
- Straty wizerunkowe
Dlaczego DORA jest kluczowa dla sektora finansowego i dostawców ICT?
Dla podmiotów finansowych, DORA oznacza ujednolicenie i usystematyzowanie wymagań dotyczących cyberbezpieczeństwa oraz zarządzania ryzykiem ICT. Instytucje objęte regulacją będą zobowiązane do wdrożenia spójnych procedur identyfikacji zagrożeń, testowania odporności operacyjnej oraz raportowania incydentów, co zwiększy ich zdolność do przeciwdziałania cyberatakom oraz zapewnienia stabilności działania systemów krytycznych. Co więcej, DORA wprowadza obowiązek weryfikacji dostawców ICT, co oznacza, że instytucje finansowe nie będą mogły współpracować z podmiotami, które nie spełniają określonych standardów bezpieczeństwa.
Z kolei dla dostawców ICT, DORA stanowi formalizację wymogów dotyczących zarządzania ryzykiem cyfrowym, które wcześniej mogły być jedynie elementem dobrych praktyk branżowych. Wprowadzenie jednolitych zasad dotyczących raportowania incydentów, testowania odporności systemów oraz zarządzania poddostawcami sprawia, że dostawcy technologii stają się integralną częścią systemu nadzoru finansowego. W efekcie firmy ICT, które chcą nadal świadczyć usługi na rzecz sektora finansowego, muszą dostosować swoje procedury do nowych wymagań, co wiąże się zarówno z wyzwaniami organizacyjnymi, jak i koniecznością inwestycji w zgodność regulacyjną.
DORA jako krok w stronę bardziej odpornego systemu finansowego
W kontekście rosnących zagrożeń cybernetycznych i coraz większej zależności sektora finansowego od technologii, rozporządzenie DORA jest nie tylko regulacją, ale strategicznym narzędziem wzmacniania stabilności gospodarki cyfrowej. Dzięki nowym przepisom możliwe będzie skuteczniejsze zarządzanie ryzykiem cyfrowym, ograniczenie skutków incydentów operacyjnych oraz zapewnienie większej przejrzystości w relacjach między instytucjami finansowymi a dostawcami ICT.
Dostosowanie się do wymogów DORA to nie tylko konieczność prawna, ale także szansa na rozwój. Firmy, które odpowiednio wcześnie wdrożą wymagane standardy, mogą zyskać przewagę konkurencyjną, budując wizerunek zaufanego partnera dla sektora finansowego. Z kolei dla organów nadzoru regulacja ta oznacza lepszą kontrolę nad ryzykiem cyfrowym, co przekłada się na większą odporność całego systemu finansowego Unii Europejskiej.
